Fikirtepe Kentsel Dönüşüm

Fikirtepe kentsel dönüşüm, Türkiye’deki önemli dönüşüm projelerinden bir tanesidir. Büyük ölçüde fiziki mekanlardaki değişikleri ve yenilikleri amaçlar. Sosyal ve ekonomik açıdan pek bir iyileşme veya planlama içermemektedir.

Fikirtepe, 1950’lerdeki ilk gecekondu alanlarındandır. Bölge bu tarihlerden başlayarak yoğun iç göç almıştır ve tarım alanları bir gecekondu alanlarına dönüşmüştür. Genelde yapıların kullanım ömrünü doldurduğu, yenileme süreçlerinin kaçak yapılaşma ile devam ettiği, bu sebepten bulunan evlerin yapılarının ve düzenin çok bozuk ve zayıf olduğu bir alandır. Fikirtepe bölgesinde, yoğun yapılaşma %40’ı aşan eğilimli alanlar üzerinde bulunur.

Fikirtepe’de kentsel dönüşümü tetikleyen nedenler; geçmişten günümüze aldığı göçlerle yoğunluğun plansızca arttığı bir bölge olup, günümüzde yaşanılan kentsel dönüşüm projelerinin de odağı haline gelmiştir. Bölgedeki yapıların kalitesizliği, kentsel donatı alan yetersizliği ve yeşil alan azlığı dikkat çeken noktalardan birkaçıdır. Doğal yapı açısından bir tepe yerleşmesi olmasına karşın organik olmayan, küçük parsellerin ızgara şeklinde belirlemiş ada ve parsel dokusudur. Bu modelde pek çok yapı adasında bitişik düzende ön, yan ve arka bahçeleri olmayan, tek çıkış yolu bir kısmı merdivenli dar sokaklardan oluşan bir fizik mekan örtüsünü oluşturmuştur.

Fikirtepe’nin proje alanı olarak seçilmesinin en önemli nedeni konum avantajının bulunmasıdır. Fikirtepe, E5 karayolu komşuluğunda olmak ve bu karayolunun Kadiköy, TEM otoyolu bağlantılarını oluşturan ulaşım odaklarının yakınında olmaktan kaynaklanan ulaşılabilirlik özelliğidir. Ayrıca, Kadiköy ve E5 koridoru gibi doğu yakasının MİA alanlarına yakın olmasıdır. Bu özellikler Fikirtepe’nin konum olarak değerini göstermektedir.

Fikirtepe kentsel dönüşüm projeleri hakkında genel görüşler; yaşanabilir, estetik ve depreme dayanıklı kaliteli konutlara sahip olunacağıdır. İmar planlama süreci ile bazı noktalarda İstanbul metropoliten alanının sorunlarına çözüm bulmak mümkün değildir. Daha iyi ve güçlü bir İstanbul’un yaratılabilmesi yeni yaklaşım ve arayışları zorunlu kılmaktadır.

Fikirtepe kentsel dönüşüm ve diğer bütün kentsel dönüşüm projeleri ülkemizi depremlere karşı daha güçlü, daha estetik bir hale getirmeyi amaçlamaktadır.