Empregne etmek, sert bir malzemeye, su geçirmez yanmaz veya bozulmaz hale gelmesi için özel karışımlar, eriyik veya çözeltilerin içirilmesi demektir. Yapı malzemeleri, su tutmaz hale getirmek amacıyla empregne edilir. Bu hidrofoblaştırmanın en basit ve etkin yöntemidir. Burada belli bir film (ince tabaka) oluşmaz. Çünkü % 2 veya en fazla % 5 lik bir eriyik, malzemenin 3 ile 20 mm arası derinliklerine kadar sızar. Bir renk etkisi de meydana gelmez, sadece mevcut renkler biraz koyulaşır. Bu tür yardımcı maddelerin iki ana türü vardır.
•(alkali – duyarlı) sillikonatlar ve
•(alkalilere karsı duyarsız) madeni sabunların türevleri
Silikon tertipleri su sekillerde mevcuttur:
•Sulu çözeltiler (alkali silikonatları)
•Eritilmiş silikon reçineleri (Metil silikon reçinesi eriyikleri)
•Toz halindeki ürünler ve
•Özel silikon yağları
Yapı pratiğinde ilk iki grubun önemi daha fazladır. Suda eritilebilen ürünler en çok arananlarıdır. Havadaki karbondioksit etkisiyle suda çözülür halden çözülmez ve su tutmaz hale geçerler. Silikonize edilen malzeme tabakasının yine eskisi gibi, fakat sadece içleri çok çok ince kaplanmış açık gözenekleri ve kapilar ağızları mevcuttur. Buna rağmen sınır yüzeyi gerilimlerinin büyük olması nedeniyle nem toplamazlar.
Empregne edilen bölge kapilarlar yönünden aktifliği yok edilmiş bölgedir. Bunun için sart, alt yüzeyin açık gözeneklerinin büyüklüğünün 0,05 mm den büyük olmamasıdır (!). Çünkü silikonlar bunları kapatamazlar.
Silikonize edilen malzeme bölgesi böylece akıcı nem tutmadığı halde su buharı geçirir. Yağmur damlaları silikonize edilmiş cephelerde tutunamaz ve belli bir açıyla geri fırlarlar.
En azından yüzde 2-3 lük, hatta gerektiğinde yüzde 5 lik çözeltiler kullanılırsa bir etki sağlanabilir. Malzeme genellikle yüzde 20 lik çözelti olarak imal edilir ve 1 : 8 – 1 : 10 oranında inceltilir. Fırça ile sürülebilir veya püskürtülebilir (püskürtme basıncı en az 1 at. Olmalıdır) Bir tek kat yeterlidir.
Bir çok yazar silikonize edilmiş alt yüzeylerin boya tabakaları için daha elverişli olduğu görüşünü paylaşmaktadırlar. Tersine boya tabakası da silikonize edilebilir.
Grunau’ya göre silikon esaslı bütün empregnasyon malzemeleri alkalik hidrolize maruz kalırlar: Bu nedenle pH değerleri 9 dan büyük olan sıva veya beton yüzeylere uygulanmamalıdırlar. Eğer önceden yapılması gereken fluatlaştırma işleminden tasarruf edilmek isteniyorsa kireç sıva üzerinde altı ay sonra, çimento harç üzerinde 12 ay ve sıcak hava ile sertleştirilmiş beton üzerinde 24 ay sonra silikonlu malzemelerle çalışılmalıdır.
H. Reuther alkalik hidrolizden maalesef söz etmemektedir. Sadece, alkalik reaksiyonlarının
güçlü olması nedeniyle metil silikonat karışımlarının pencere, cam metal veya plastik maddelerle temas ettirilmesini öğütlüyor. Bunlar zarara yol açabilirler veya ilerideki boyamalarda tutuculuğu azaltıcı etkide bulunabilirler. İnceltilen silikon reçinesi bileşimleri, hidrofob etkilerinin inceltici malzemenin buharlaşmasından hemen sonra başlaması nedeniyle avantajlıdırlar. Alkali silikonatlarda bu, kötü havalarda birkaç gün geçtikten sonra gerçekleşebilir.
Granau, silikonların fayans, klinker, yoğun doğal tas plâkalar ve diğer emici olmayan malzeme üzerine uygulanmamasını öğütlüyor. Çabucak kirlenen yapışkan bir ince tabaka oluşur.
Silikonların etki süresi hakkında 2 ila 10 sene arasında değişen görüşler vardır. Hidrofob etkinin azalmasının nedeni, kesinlikle alt yüzeyin dışa verdiği alkalik sızıntılardır. Suya olan sınır yüzeyi geriliminin yükseltilmesiyle su tutmama etkisi, empregne edilen malzeme bölgesindeki kapilarlığın azalması fakat aynı zamanda buhar difüzyon geçirgenliğinin korunması, sağlanmışsa empregnasyon işlemi başarıyla sona ermiş demektir.
Bu etkiler sadece silikonatlara kıyasla belli avantajları olan metal stearatlar tarafından oluşturulur.
Metal stearatlar alkalik sızıntılardan etkilenmezler. Ve bu, bütün beton elemanlarda ve sıvalı cephelerde, hatta çimento harçlı derzleri olan seramik cephelerde çok önemlidir. Ayrıca daha ucuzdurlar ve prefabrikasyon sisteminde de uygulanabilirler.
Etkileri alkalilerce azaltılamadığı için uzun vadelidirler ve bu da bina için gerekli bir şeydir.
Emici malzemeden meydana gelmek zorunda olan empregne edilmiş cepheler daha zor kirlenirler, mantar ve yosunlarla da kaplanmazlar. Böylece yapı kötü bir dış görünüm arzetmez.
Bu sayede doğal tas levhalı cephelerdeki harç derzlerdeki kireçhidrat akıntıları görülmez
(Yoğun, ağır doğal tas plâkaları ve yoğun beton yapı blokları empregne edilemez fakat imâl sırasında beton levhaların karışımlarına metal stearatlar ilave edilebilir).
Yağmur suyu geçiren cepheler sonradan yapılan silikon reçinesi müdahaleleriyle düzeltilemezler. Alkali metilsilikonat veya çözülmüş silikon reçinesinin oluşturduğu çok çok ince tabaka geniş çatlaklar söyle dursun, açık gözenekleri bile örtemeyebilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder