Çatı Uygulamaları

Klasik sistem
Isı yalıtım malzemesi su yalıtım malzemesinin altındandır. Uygulama şekilleri şöyledir: Yapının mevcut beton zeminin üzerine, pürüzsüz bir yüzey meydana gelecek şekilde eğim betonu uygulanmakta ve üzeri ince bir şap ile düzeltilmektedir. Şapın kurumasının ardından yüzeye bitümlü örtü uygulanmakta ve yapıştırılmaktadır. Bu örtünün üzerine buhar kesici ve dengeleyici katman uygulandıktan sonra ısı yalıtım malzemesi bitüm ile yapıştırılmaktadır. Isı yalıtım malzemesinin üzerine su yalıtım örtüleri serilip yapıştırılmaktadır. Ancak ısı yalıtım örtüsünün yapıştırma esnasında maruz kaldığı ısıya dayanıklı bir malzeme olması dikkat edilmesi gereken önemli bir noktadır. Bu sistem, üzerinde gezilemeyen teras çatı sistemidir.

Spesifik sistem olarak da tanımlanan bir başka çözümde de ısı yalıtım malzemesi, yapıştırma ısısına dayanıklı değil ise üzerine bir şap tabakası (eğim betonu) dökülmekte ve su yalıtımı uygulaması yapılmaktadır. Bu sistemin klasik sistemden farkı; ısı yalıtım katmanının hem altına hem de üstüne buhar kesici ve dengeleyici tabaka uygulanması ve su yalıtım katmanının üzeri önce ayırıcı bir tabaka sonra da harç ve döşeme kaplaması ile kaplanarak üzerinde gezilebilir hale gelmesidir. Bunun nedeni, yoğuşmanın ısı yalıtım malzemesine zarar vermesini önlemektir.

Ters Çatı Sistemi
Isı yalıtım malzemesi su yalıtım malzemesinin üzerindedir. Uygulama şekilleri şöyledir: Ters teras çatılarda, ısı yalıtım malzemesi, su yalıtım tabakalarının üstünde yer alır. Bu durumda, yağış suyu ile ıslanmaya bırakılan ısı yalıtım malzemesinin kapalı gözenekli olmasına dikkat edilmelidir. Isı yalıtım levhaları şaşırtmalı olarak uygulanmakta ve derz yerleri arasında açıklık kalmayacak şekilde döşenmektedir. Bu sistemde buhar kesici ve dengeleyici tabakalara ihtiyaç bulunmayıp su yalıtım tabakaları da yapı ile birlikte korunmaya alınmalıdır. Bu sistem, üzerinde gezilemeyen ters teras çatı sistemidir. Isı yalıtım levhalarının üzeri ayırıcı bir katman ile kaplandıktan sonra rüzgarın ısı yalıtım levhalarını yerinden oynatmaması veya suyun yalıtım levhalarını yüzdürmemesi için yüzeye çakıl döşenmektedir . Çakıl katmanının üzerine harç dökülerek bir tür döşeme kaplaması ile kaplanarak, çatı yüzeyi üzerinde gezilen teras çatı olarak da kullanılabilmektedir.

Meyilli çatılar (soğuk çatılar), genellikle bir beton döşeme üzerine oturtulan, üstü kiremit v.s. gibi bir örtü ile kaplı olan ve çatı arası boşluğu bulunan çatılardır. Ülkemizdeki çatılar genellikle bu şekildedir. Çatı eğiminin yüzde 33 olması nedeniyle çatı arası boşluğu genellikle değerlendirilememektedir. Meyilli çatılarda yalıtım uygulamaları 4 farklı şekilde yapılabilmektedir:

a- Çatı arası döşemesi üzerinde çatı ısı yalıtım uygulamaları Üzerinde gezilemeyen oturtma çatılarda, çatı arasındaki betonarme döşeme üzerine genellikle rulo veya şilte şeklinde mineral lifli ısı yalıtım malzemeleri kullanılmaktadır. Şilteler yan yana gelecek şekilde, dikmelerin isabet ettiği yerler oyularak serilmektedir. Ancak çatı şiltesinin üzerinin parçalanmaması amacıyla üzerinde yürünmemeli veya üzerine ağırlık uygulanması önlenmelidir. Çatı arasında istenilen noktalara ulaşım, ahşap kadronlar üzerine çakılmış kalaslarla yürüme yolu yapılarak sağlanmaktadır. Kışın yoğuşma riskinin ortadan kaldırılması, yazın da çatı arasında aşırı ısınan havanın tahliyesinin sağlanması bakımından şiltelerin üzerinin herhangi bir malzeme ile örtülmemesi dikkat edilmesi gereken önemli bir noktadır.

Üzerinde gezilebilen oturtma çatılarda ise döşeme üzerinde genellikle şilte şeklindeki mineral lifli ısı yalıtım malzemesi yerine sert yalıtım levhaları kullanılmaktadır. Mevcut beton zeminin üstü düz bir yüzey meydana gelecek şekilde harç v.s. artıklarından temizlenmektedir. Bu artıkların kazınıp temizlenmeyecek kadar çok olduğu durumlarda beton üzerine düzgünlüğü temin edecek mala perdahlı ince bir şap yapılmaktadır. Bu şap kuruduktan sonra üzerine naylon veya bitümlü örtü serilmekte ve gerekli kalınlıkta ve yüksek yoğunlukta ısı yalıtım levhaları döşenmektedir. Yalıtım malzemesinin üstüne tekrar naylon konulmakta ve yüksek dozlu şap yapılmaktadır. İsteğe göre şapın üstü herhangi bir döşeme malzemesiyle kaplanabilmektedir.

b- Mertek üstü çatı uygulamaları
Bir başka uygulama da mertekler üzerine uygulanan yalıtım/mantolama şeklidir. Mertekler üzerinde bulunan kaplama tahtaları üzerine bir buhar kesici tabakanın serilmesiyle kadronların arasına ısı yalıtım levhaları dizilmektedir. Bunun üzerine su geçirmeyen kiremit altı örtüsü serilerek ahşap kadronlara kiremit altı çıtası çakılmakta ve kiremitler döşenmektedir.

c- Mertek arası veya altı çatı yalıtım uygulamaları
Bu uygulama şekli çatı arası kullanılabilen çatılarda eğim hizasında uygulanan yalıtım şeklidir. Isı yalıtım malzemesinin mertekler arasında olması, çatı kesiti kalınlığının artmasını önlemektedir. Bu gibi yerlerde yalıtım malzemesi olarak genellikle bir tarafı alüminyum folyo kaplı mineral lifli malzeme kullanılmaktadır. Malzemenin alüminyum folyo gibi buhar difüzyon direnci çok yüksek bir katman ile kullanılması, kış aylarında meydana gelebilecek yoğuşmadan dolayı yalıtım malzemesinin zarar görme riskini ortadan kaldırmaktadır. Malzemenin alüminyum folyolu yüzeyi, içe gelecek şekilde (sıcak tarafa) merteklerin arasına yerleştirilmekte ve merteklere tutturulmaktadır. Malzemenin üzeri isteğe bağlı olarak alçı plaka, lambri v.s. gibi tavan kaplama malzemeleriyle kaplanabilmektedir. Kaplama malzemesi ile  alüminyum folyo arasında mesafe bırakılması ile yalıtım malzemesinden daha iyi sonuç alınmaktadır.

d- Asma tavan uygulamaları
Asma tavan seviyesi, zeminden kot alınarak duvarda işaretlenmektedir. Bu işaretlemeye göre duvarlara ve varsa mekandaki kolonların çevresine, kenar çerçeve L profil montajı yapılmaktadır. Yalıtım malzemesinin uygulanmasından önce, kullanılacak yere bir karolaj planı hazırlanmaktadır. Bu karolaj planında, ihtiyaca göre belirlenecek aydınlatma armatürlerinin tipi ve miktarı da gösterilmektedir. Ana taşıyıcının üzerine T profiller, askı çubukları ve  ayarlanabilir askı yayları bağlanmasından sonra profillerle oluşturulan kesitler üzerine ısı yalıtım özelliği yanında ses yalıtımı ve akustik düzenleme özelliği olan malzeme uygulanmaktadır. Bu malzemenin hafif olması uygulamada büyük ölçüde kolaylık sağlamaktadır.

Asma tavan yapılmasını gerektiren nedenler; akustik düzenleme, ısı yalıtımı, aydınlatma düzenlemesi, yangın uyarı ve yağmurlama sistemi yerleştirilmesi, tesisatın gizlenmesi, ısıtma ve havalandırma sistemlerinin yerleştirilmesi, esnek tasarım olanağı sağlanması şeklinde sıralanabilmektedir. Asma tavanlar, insanların toplu halde yaşadıkları ve kullandıkları toplantı ve konferans salonları, otel lobileri, bürolar, terminal binaları, lokanta, gazino, hastane, büyük mağazalar, spor salonları, kapalı yüzme havuzları, metro vb. kamu yapılarının yanı sıra günümüzde konutlarda da kullanılmaktadır.

kaynak : https://www.guneyyapiizolasyon.com.tr/sayfalar.3909.cati-yalitim-uygulamalari.html